1972թ. Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի մի քանի գիտնականներ համատեղ հրատարակեցին մի գիրք, կոչվում էր «Աճի սահմանները»: Գաղափարը հետևյալն էր. Երկիր մոլորակի բնակչությունը ավելի ու ավելի մեծ քանակությամբ նյութեր է օգտագործում, մասնավորապես՝ էներգակիրներ, և եթե էներգակիրների օգտագործման ծավալների աճի տեմպերը պահպանվեն, ապա ինչ-որ մի ժամանակ է գալու, երբ էներգակիրները կատաստրոֆիկ կերպով չեն հերիքելու, և դա լինելու է մեր աճի սահմանները: Այս կշռադատությունները, ի թիվս այլոց, առաջ քաշեցին այն գաղափարը, որ մարդը պարտավոր է, ելնելով եսասիրությունից, սեփական տեսակի բարօրության նկատառումներով պարտավոր է հոգ տանել սեփական շրջակա միջավայրի հանդեպ: Սա ևս անտրոպոցենտրիկ մտածելակերպ է, սակայն մի քայլ առաջ, քանի որ գիտակցվում է, որ բնությունը ևս արժեք է: Ոչ միայն նրա համար, որ այն նպաստում է կամ հնարավոր է դարձնում մարդկային տեսակի հարատևումը, այլ այն ինքնին արժեքավոր է, նույնիսկ եթե մարդիկ չլինեին:

Գրականության ցանկ

1. Singer P., “All Animals are Equal”, From “Applied Ethics”, edited by Singer P., Oxford University Press, Oxford, 1986, pp. 215-228

2. Meadows D., Meadows D., Randers J., Behrens W., “The Limits to Growth”, Universe Books, New York, 1972, pp. 156-184

3. Hoy T., “Deep Ecology” from “Toward a Naturalistic Political Theory”, Praeger, USA, 2000, 93-116

4. Nussbaum M., Beyond “Compassion and Humanity”: Justice for Non-Human Animals, From “Animal Rights: Current Debates and New Directions”, edited by Sunstein C. and Nussbaum M., Oxford University Press, Oxford, 2004, pp. 299-320