Վերապրող սերունդը միշտ էլ փորձել է վերականգնել իր իր սփյուռքյան (հետագայում՝ նաև 1965թ. հայաստանյան) հիշողությունը ոչ միայն անձնական հուշագրություններով, այլև իրենց քաղաքի ու գյուղի մասին գրելով: Դրանով ուզեցել են ինչ-որ կերպ պահպանել հիշողությունը, քանի որ շատ լավ էին գիտակցում՝ նրանք այդ հիշողության վերջին ժառանգորդներն են, բացի այդ մեծ էր մտավախությունը, որ իրենց՝ այս աշխարհից հեռանալուց հետո այդ տեղական պատմությունը, տեղական ժառանգությունը, իրենց բնաշխարհի հիշողությունը այլևս ամբողջապես վերանալու է: Ուստի ի՞նչ կարող էին անել, երբ այդ ժամանակ չկար ինտերնետ, հիշենք, որ խոսքը 1920-60-80-ականների մասին է, նրանք փորձում են գրել: Շատերի համար գիրք գրելու իրենց առաջին փորձառությունն էր, և հաճախ ենք տեսնում, որ նաև վերջին, բայց այն ներքին ներուժը, որ կար իրենց մեջ, արտադրելու, վերհիշելու, վերականգնելու, այլևս մեծ կարևորություն չէին տալիս այն բանին, թե իրենց գրածը գեղագիտական կամ գրական որևէ արժեք ունի, թե՝ ոչ: Կարևորը հիշելն էր, հուշագրելը:
