Բաց հասարակությունը և նրա թշնամիները. Կարլ Պոպեր. Մարիամ Մաթևոսյան

«Բաց հասարակությունը և նրա թշնամիները» գիրքը ինչ-որ իմաստով տոտալիտարիզմի տարբեր տեսությունների տարբեր տեսակների քննական վերլուծությունն է, այն կարծես փորձում է վերհանել դրա ողջ վտանգավորությունը դեմոկրատական ռեֆորմի նկատմամբ տարածված ամենատարբեր նախապաշարումների շուրջ: Այդպիսի նախապաշարման օրինակ է հետևյալը. երբ ամեն անգամ դեմոկրատիան փորձի զարգանալ, ստիպված է լինելու դիմել տոտալիտար որոշ մեթոդների և հետևաբար վերածվելու է տոտալիտարիզմի…

Պոպերը համոզված էր, որ բոլոր այն պնդումները՝ ըստ որոնց դեմոկրատիայի զարգացումը չի կարող հավերժ լինել, նույնքան ճշմարիտ է, որ մարդկային բանականությունը չի կարող հավերժ զարգացում ապրել: Ըստ Պոպերի՝ դեմոկրատիան այն միակ հնարավոր ձևն է, որը հնարավոր է դարձնում քաղաքականության մեջ բանականության կիրառումն ու դեմոկրատական ռեֆորմի՝ առանց բռնության կիրառումը:

Ըստ Պլատոնի՝ պետության նպատակը քաղաքացու երջանկությունն ու արդարության հասանելիությունն է: Պոպերը կստորագրեր այս բառերի տակ, սակայն նրա կարծիքով արդարություն հասկացությունը Պլատոնը բնավ այնպես չի ընկալում, ինչ այսօր մենք ենք ընկալում: Արդարություն ասելով՝ այսօր մենք հասկանում ենք օրենքի գերակայություն, դատարանների անկախություն, ազատությունների որոշակի սահմանափակում, հասկանում ենք նաև քաղաքացիությունների տված որոշ առավելությունների հավասարաչափ բաշխում: Սակայն սրանցից և ոչ մեկը Պլատոնը նկատի չունի, երբ ասում է արդարություն: Արդարությունը իդեալական պետությունում այն է, ինչ բխում է պետության շահից, արդարություն է կաստաների ու դասերի հստակ բաժանումը: Ահա այստեղ է, որ սկզբունքային անհամաձայնություն գոյություն ունի Պլատոնի և Պոպերի միջև, այս մասը ամբողջովին նպաստել է տոտալիտար դոկտրինի ձևավորմանն ու տարածմանը:

Բայց արդյո՞ք արդար է Պլատոնից պահանջել, որ նրա արդարության ընկալումը համընկնի մերօրյա արդարության ընկալման հետ, հարց է տալիս Պոպերը և մեկ առ մեկ վերլուծելով հին ախարհում արդարության հասկացության հիմքերը՝ գալիս է այն համոզման, որ, այո, հին Հունաստանում նույնպես արդարությունն ընկալվում էր մոտավորապես մերօրյա իմաստով:

Դիտեք նաև՝

Քաղաքի հիշողություն․ Ֆիրդուս | Անդրեյ Իվանով

Քաղաքի հիշողություն․ Ֆիրդուս | Անդրեյ Իվանով

🔹Ինչո՞ւ է Ֆիրդուսի վերակառուցման նախագիծը խնդրահարույց։🔹Ի՞նչ ներուժ ունի Ֆիրդուսը Երևանի համար։ «Քաղաքի հիշողություն» հաղորդաշարում ուրբանիստ Անդրեյ...

Ստամբուլյան կոնվենցիան ի ցույց | Գենդերային կարծրատիպերը Հայաստանում

Ստամբուլյան կոնվենցիան ի ցույց | Գենդերային կարծրատիպերը Հայաստանում

🔹Ի՞նչ է գենդերը, և ի՞նչ է գենդերային խտրականությունը։🔹Ինչո՞ւ է «գենդեր» բառը բացասաբար ընդունվում հայ հասարակությունում։🔹Ի՞նչ գենդերային...

#5 ԴիզԲիզ | Սննդի անվտանգություն

#5 ԴիզԲիզ | Սննդի անվտանգություն

🔹Ինչքա՞ն հաճախ է ապատեղեկատվությունը լինում միտումնավոր սննդի անվտանգության ոլորտում։🔹Իրազեկման ի՞նչ գործիքներ ունի տեսչական այս մարմինը, և արդյո՞ք...